Amstel 194-196 *,
A.E., J.A. en J. Hamburger,
30 november 1900
Gedenksteen
besteld
door de heeren
A.E. J.A en Mr. J. Hamburger A Dzn
leden der firma A.D. Hamburger
30 november 1900
Datum van steenlegging
30 november 1900Steenlegger(s)
A.E., J.A. en J. HamburgerAchtergrond steenlegger(s)
De oprichter-eigenaar van de Koninklijke Nederlandse Lood- en Zinkpletterijen was Abraham David Hamburger (1828-1891), een metaalwarenfabrikant uit Utrecht. A.D. Hamburger had vier zonen: Abraham Ezechiël (A.E.) (1847-1912), David Abraham (D.A.) (1852-?), Jezaja Abraham (J.A.) (1859-1929) en Jacob (J) (1868-1935). Jacob was een jurist (mr. J. Hamburger).Pand
Het pand is gebouwd voor het Amsterdamse filiaal van de Utrechtse firma Koninklijke Nederlandse Lood- en Zinkpletterijen voorheen A.D. Hamburger.Het pand is ontworpen door de architect M.H. Lighart (1900). Hoog in de gevel is de naam van de firma nog steeds te lezen. Nadat men de vestiging naar Utrecht had overgebracht, kreeg het pand andere bedrijfs- en horecabestemmingen. Momenteel is hier het Ice Café gevestigd.
Overigens geeft de advertentie uit 1901 als huisnummer '198'.
Steen
De tekst in lichtgrijze natuursteen maakt deel uit van de voet van de zuil tussen basement en bakstenen voorgevel. De letters zijn ingegraveerd. De initialen verwijzen naar drie van de zoons van Abraham David Hamburger. De initialen van David Abraham (D.A.) staan er niet bij. De laatste toevoeging ‘A.D.zn’ betekent: zoon of zonen an A(braham) D(avid).
De firma Hamburger
Het bedrijf is ontstaan uit de traditionele joodse handel in oude metalen. In 1866 werd de loodpletterij in Utrecht opgericht, die in 1872 verhuisde naar de oever van de Leidsche Rijn (via het water werden grondstoffen en producten aan- en afgevoerd). Vanaf 1874 verwerkte het bedrijf tevens zink en in 1885 werd ook deze afdeling uitgebreid. Men produceerde voornamelijk materialen voor de bouw, zoals zinken platen voor dakbedekking en loden pijpen. Rond 1900 was de firma de grootste loodpletterij in Nederland. In dat jaar kreeg het bedrijf een filiaal in Amsterdam, voor voornamelijk handelsactiviteiten. In WOII werd het bedrijf totaal leeggeroofd.
Bronnen
J. Stoutenbeek, ‘Joods Amsterdam” (Amsterdam 2008) 150.
Inventarisatie Joods Cultureel Erfgoed (Amsterdam, BMA, 2008).
PIE Rapportenreeks 33, Basismetaalindustrie (branchenr 30). S. Beunders et al. (Zeist 1996).
Delpher, Nieuws van de Dag, kleine courant, 21 januari 1901.
Inventarisatie Joods Cultureel Erfgoed (Amsterdam, BMA, 2008).
PIE Rapportenreeks 33, Basismetaalindustrie (branchenr 30). S. Beunders et al. (Zeist 1996).
Delpher, Nieuws van de Dag, kleine courant, 21 januari 1901.