XIII Januari MDCCCLXXVII is de eerste heipaal voor de
Fundeering van het Ryksmuseum te Amsterdam
Geslagen in een door de stad aangeboden terrein
Datum van steenlegging
13 januari 1877Steenlegger(s)
AnoniemSteen
De ‘gedenksteen van de eerste-steenlegging’ is in dit geval een lintvormige tekst in de terrazzo-mozaïekvloer in de voorhal op de eerste verdieping van het Rijksmuseum. De tekst, aan het eind van een van de trappen die van het atrium (begane grond) naar boven voert, vermeldt het slaan van de eerste funderingspaal op 13 januari 1877.
De mozaïek-terrazzovloer in de Voorhal
Direct na de opening van het Rijksmuseum in 885 was er kritiek op terrazzovloer met figuren in mozaïek in de Voorhal. De vloer verdween in 1920 onder vloerbedekking en werd eind 2oste eeuw gesloopt. Maar in 2011 verscheen hij weer in zijn volle glorie: ‘In MMXI werd bij de restauratie en herinrichting van/ Het Rijksmuseum de vloer in de voorhal/Gereconstrueerd naar het oorspronkelijk ontwerp’ (Lintvormige vloertekst). Architect Cuypers ontwierp de decoratie van vloer en wanden. Samen met de gebrandschilderde ramen vormden zij een geheel, waarbij de vloer het stoffelijke element uitbeeldt, de wanden het maatschappelijke en het hogere gedeelte ervan het geestelijke. Van Hoogevest Architecten, Bureau Architectuur en Restauratie, verzorgde de restauratie van het Rijksmuseum (2003-2013). Voor de vloer baseerde men zich vooral op historische foto’s en ontwerpschetsen in het Cuypersarchief (in het Nederlands Architectuur Instituut). Voor de marmermozaïekfiguren is met name gekeken naar twee uitgewerkte tekeningen van Cuypers zelf. De figuren zijn vervolgens in een Italiaans atelier gerealiseerd in vierkante marmersteentjes van ca 1.50 cm groot.
De terrazzovloer van 492 m2 zelf is gemaakt door de firma Candido Terrazzo, te Amsterdam (‘terrazzo’ is het Italiaanse woord voor ‘terras’). Voor deze klus kreeg Candido assistentie uit Spilimbergo, Italië. Terrazzo bestaat uit (meestal) marmerkorrels die worden gestort in een betonnen ondergrond. Eerst zijn de mozaïekfiguren na hun aankomst uit Italië op deze ondergrond gelijmd, waarna de vloer zelf werd voorzien van een laag terrazzomengsel. Herhaaldelijk schuren haalde de kleuren van het marmer naar voren. Ook de nieuwe IJhal van het Centraal Station is voorzien van een terrazzovloer.
Bronnen
www.vanhoogevest.nl
www.candido.nl/terrazo
Wikipedia, Rijksmuseum/Restauratie en verbouwing (geraadpleegd 30-01-2020)